Zanimljivosti i zabava

Zašto se kaže “carski rez”?




O carskom rezu i porijeklu naziva ove operacije stvorena je čitava legenda. Lingvistička zabluda, Kajzer i Gaj Julije Cezar

Carski rez je operacija kojom se neprirodnim putem, rasijecanjem trbušnog zida i zida materice, iz meterične duplje izvlači plod sa posteljicom i plodovim ovojcima u spoljnu sredinu i na taj način završava poodmakla trudnoća, odnosno sprovodi porođaj.

Sam taj izraz nastao je u XVII vijeku, ali je hirurški zahvat koji se njime označava („vađenje ploda iz majčine utrobe prorezivanjem trbušnog zida i materice”) postojao i mnogo ranije.

Prema grčkim legendama, na taj način došao je na svet Dionis, bog vina i veselja, pa čak i bog ljekarstva Asklepije.

Lingvistička zabluda i Gaj Julije Cezar

Rođenje pomoću carskog reza vezuje se i za neke junake narodnih epova (za mitskog heroja Rustema iz iranskog epa Šahname, na primjer), a postojalo je i vjerovanje da su tako rođeni i glasoviti Rimljani Publije Kornelije Scipion Afrikanac, konzul i vojskovođa koji je porazio Kartaginjane i sam Gaj Julije Cezar, veliki imperator. Takvo rođenje Julija Cezara nikada nije dokazano, ali se izraz carski rez (latinski: sectio caesarea) ipak vezuje za njegovo ime.

Rimski pisac i istoričar Plinije Stariji smatrao je da nadimak Cezar (izvorno Caesar) potiče od Caesares ili Caesaris, kako su se nazivali ljudi koji su ex utero matris exsecti, tj. „rođeni izrezani iz materice”.

U prošlosti se carski rez izvodio uglavnom na tek umrlim trudnicama (sectio caesarea in mortua). Razlozi su bili dvojaki: humani (da bi se spaslo dijete) i magijski ili religijski.

Pošto se vjerovalo da je Cezar rođen izrezivanjem iz majčine utrobe, latanski naziv za tu operaciju, sectio caesarea (što je, u stvari, tautološki spoj dvije reči istog ili vrlo sličnog značenja: sectio – „rezanje” i caesarea – „izrezan”; obje riječi izvedene su iz glagola koji znače „sjeći, rezati” – prva iz secare, a druga iz caedere), pogrešno je protumačen, pa je ono caesarea povezano sa Caesar, što znači i „car”.

Njemački mesar Kajzer

Još jedna teorija navodi kako je u srednjem vijeku neki njemački mesar po imenu Kajzer uspješno je ovim rezom završio težak porođaj svoje žene, koja se u mukama porađala nekoliko dana i nije mogla da se porodi vaginalnim putem. Otuda je, po ovoj verziji, ovaj rez nazvan Kajzerov rez (Kaiserschnit), što prevedeno sa njemačkog znači carski rez.

Izvor
skloski.ba

Možda će Vas zanimati i:

Back to top button