Piše: Bahrija Habul
Nekada se Srpsko pravoslavno groblje nalazilo na brdu Popinac blizu Kojšina, gdje je kasnije Risto Jeremić izgradio Sanatorijum. Kad sad čovjek pomisli, ipak je to poprilično daleko od mahale Varoš gdje su živjeli Srbi. Ipak, jedan događaj iz 1846.godine bio je presudan da Pravoslavci dobiju novu (bližu) lokaciju za svoje groblje.
Naime te, 1846. Tuzlu je zahvatila strašna epidemija kolere. Umiralo se i sahranjivalo svakodnevno, ponekad se obavljalo i po nekoliko sahrana i dženaza dnevno. Naricanje i plač za pokojnikom prati svaku sahranu, a kod Srba je to još izražajnije jer spada u obredni običaj pri sahranama. Tih godina prvi čovjek Tuzle je bio Mahmud-paša Tuzlić čije službeno sjedište se nalazilo u zgradi Pašinog Konaka (lokacija stare pošte i Kamenog suda).
On i njegovi gosti nisu više mogli izdržati naricanje i silne povorke koje su svakodnevno prolazile pored Konaka i pozvao je srpske čelnike i ponudio im lokalitet Mioci za pravoslavno groblje. Mioci su bili najviši vrh iznad brda Trnovac koji je bio pašino vlasništvo. Da li su čelnici Srba to rado prihvatili ili ne, nije mi poznato, ali su to prihvatili i zamolili pašu da se strpi kako bi prvi stanovnik novog groblja bio neko od starijih žitelja Srpske Varoši. Nedugo zatim, umre jedna djevojka, a zatim i neki Mićan te Srbi prvo sahraniše Mićana pa onda djevojku. Po ovom Mićanu u narodu je dugo ostao naziv groblja Mićanovac.
U slijedećih 10-ak godina u Tuzli su se desile mnoge promjene. Prvo su se muslimanski čelnici pobunili protiv Sultana i njegovih reformi, a na čelu svih bio je gramzivi Mahmud-paša Tuzlić. Sultan pošalje 1850. Omer-pašu Latasa (poturčenog Srbina) da sredi stvari i uguši pobunu. On je to zdušno učinio, ugušio je pobunu, pobio ili pohapsio bogate kolovođe. Mahmud pašu je sa njegovom rodbinom i istomišljenicima u lancima sproveo do Sarajeva, pa do Carigrada i konočno na otok Rodos gdje je Paša i kosti ostavio. Omer-paša Latas nije zaboravio zaplijeniti ogromno blago Tuzlića, a usput je imenovao i nove gradske i vjerske čelnike i podijelio im zadatke. Dao je više slobode kršćanima i hrišćanima i dozvolio im da grade sebi bogomolje i vjerske škole.
U novostvorenom političkom okruženju mnogi katolici i pravoslavci su dobili priliku da kupuju zemlju, prave kuće i da se bave zanatstvom i trgovinom. Mnogi su tako stekli i velike imetke, a među Srbima najugledniji su postali Jovanovići. Jovo Jovanović je u Tuzlu doselio iz Jeginova Luga, a njegov sin Risto se rodio u Tuzli.
Na samom Trnovcu i dan danas dominira crkvica – kapela, porodična grobnica, posvećena sv. velikomučeniku Georgiju. Ovaj krasni hram podigli su braća Jovo, Pero i Lazo 1900-te godine u spomen svom ocu Risti Jovanoviću (1807-1882) čuvenom trgovcu i dobrotvoru.
U hramu je ugrađena ploča ovog sadržaja: „Ovde u ladnom grobu počivaju smrtni ostatci Riste Jovanovića ovo-mesnog trgovca i žitelja, koji poživi 75. ljeta, a sahranjen na Vel. petak 26. Marta 1882. godine.
Iz odanosti prema svome roditelju blagodarni sinovi Jovo, Pero i Lazo podigoše mu ovaj spomenik.“ Svi potomci ovih Jovanovića su sahranjeni u i oko ovog hrama, a sam hram i cjelokupno groblje je zaviještano Tuzli. Na ovom groblju postoji i dio za ateiste gdje je sahranjeno mnogu uglednih Tuzlaka.
Pravoslavna crkva svetog velikomučenika Georgija sa grobljem na Trnovcu u Tuzli proglašava se nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine 8. jula 2009. godine.
