Reljef morskog dna manje je poznat nego reljef Mjesečeve površine, naveli su međunarodni stručnjaci povodom 8. juna, Svjetskog dana okeana, i založili se za veće javne investicije u istraživanje morskog dna.
Trenutno je poznato manje od 10 odsto reljefa morskog dna, ispod dubine od 200 metara, prema Međunarodnoj hidrografskoj organizaciji (IHO), dok je gotovo dvije trećine površine Zemlje pokriveno vodom.
“Nema razloga da poznajemo bolje Mjesec nego dno okeana”, rekla je Fransoaz Gaj, francuska naučnica i članica platforme Okean i klima, udruženja nevladinih organizacija i naučnika.
Prema jednoj američkoj studiji iz 2001. godine, bilo bi moguće mapirati cijelo morsko dno, ispod dubine 500 metara, sa samo jednim brodom tokom 200 godina.
“Sa 40 brodova za to bi trebalo pet godina”, rekao je Volter Smit, geofizičar Američke agencije za okeane i atmosferu (NOAA) koji je procijenio da bi ta operacija koštala između dvije i tri milijarde dolara.
On je rekao da to možda izgleda mnogo, ali je manje nego što američka svemirska agencija Nasa planira da potroši za svoju buduću misiju istraživanja Evrope, misterioznog mjeseca Jupitera.
“Imamo globalni uvid u morsko dno zahvaljujući satelitima, ali on nije mnogo precizan”, rekao je Tijeri Šmit, stručnjak za batimetriju, nauku za mjerenje dubine okeana i reljefa morskog dna, u francuskoj mornarici.
On je rekao da bi samo mjerenje preko akustičkih sondi dalo preciznije podatke, ali dodao da je ta tehnika uglavnom spora.
Kao posljedica toga crne kutije sa leta Er Fransovog aviona AF447 Rio – Pariz nestale su u moru 1. juna 2009, a pronađene su posle 23 mjeseca na dubini od 3.900 metara, u posebno neispitanoj zoni Atlantskog okeana.
“Kada neko padne u more, kada je brod u nevolji ili se avion sruši u more trebalo bi procijeniti kretanje struja. Ali to je teško odrediti u zonama gdje nije poznat reljef morskog dna”, rekao je Volter Smit i dodao da je suviše kasno čekati da se neki avion sruši da bi se počelo pravljenje kartografije dna mora ili okeana na tom mjestu.
Poznavanje morskog dna takođe pruža mogućnost za bolje znanje morskih resursa i kako ih koristiti ili očuvati, uzroka klizanja podvodnih terena i širenja talasa izazvanih cunamijem ili uraganom.
Međunarodna hidrografska organizacija upozorava da su za 25 godina za 35 odsto smanjena nautička sredstva priobalnih zemalja za kampanje sakupljanja podataka o mjerenju topografije morskog dna.
“Nacionalni budžetski prioriteti nisu u investicijama za pomorska sredstva ili infrastrukturu za istraživanje”, rekao je Iv Gijam, iz sekretarijata te organizacije i dodao da je to zato što se tek dugoročno može videti ekonomska i ekološka dobit.
