Dvadesetpetogodišnji Fočak Dimitrije – Saša Jojić (Karan) poginuo je na ratištu u Siriji, boreći se protiv ISIL-a. Vijest o smrti Jojića, dobrovoljca “na ruskoj strani”, prenijela je navijačka grupa “Firma”, čiji je on bio član prije odlaska na ratište.
Prema nezvaničnim informacijama, Jojić se prvo borio na strani proruskih separatista kod Donjecka u Ukrajini. On je put ratišta krenuo s još jednim momkom iz Novog Sada 2014. godine, a borio se u Donjeckoj narodnoj republici, gde je bio dio Srpskog husarskog puka, koji je brojao 15 Srba i 30 Rusa, piše Blic.
50.000 dolara za smrt na frontu
Nakon završenog ratovanja u Ukrajini, Saša Jojić se direktno otisnuo u Siriju, gdje je učestvovao u borbama protiv ISIL-a kod Palmire. Najvjerovatnije je otišao preko privatne agencije za vrbovanje plaćenika “Vagner”, koju vodi 46-godišnji bivši profesionalni ruski vojnik Dmitrij Utkin. Utkin je radeći za drugu kompaniju 2013. godine organizirao Slavenski korpus, plaćeničku jedinicu koja je poslata da se bori na strani sirijskog predsjednika Bashara al Assada. Njemu je u vrbovanju boraca za Siriju tada pomagao Srbin iz Bosne D. S., njegov stari prijatelj sa bojišta. Odlasci Slavena u Siriju preko “Vagnera” nastavljeni su svih ovih godina.
Borcima Slavenskog korpusa organizatori odlaska plaćaju 5.000 dolara mjesečno, a u slučaju pogibije, porodici se isplaćuje skoro 50.000 dolara. Svaki borac potpisuje ugovor sa firmom “Vagner”. Poznavaoci pravnih prilika u Rusiji kažu da ti ugovori nisu pravno valjani, ali da se plaćenici odlučuju za tu firmu zbog njene reputacije.
Iako ne postoje precizni podaci o tome koliko Srba trenutno učestvuje u oružanim sukobima širom svijeta, njihov broj je, prema riječima naših izvora, od nekoliko desetaka do nekoliko stotina.
U Ukrajini u jednom trenutku bilo 70 Srba
Predrag Petrović, izvršni direktor Beogradskog centra za sigurnosnu politiku, kaže za “Blic” da je od 2014. godine, kada je u krivični zakonik uvedeno djelo učestvovanje u ratu ili oružanom sukobu u stranoj državi, procesuirano 20 ljudi koji su se vratili u Srbiju.
Srbi, prema njegovim riječima, ratuju u Ukrajini, ali i u Siriji, a to su sada uglavnom mladi ljudi koji ne vide perspektivu kod kuće.
– Istraživanja su pokazala da oni odlaze zbog loše situacije u Srbiji, a puni su energije. Ostaje im ili da odu da se bore ili da se učlane u neke političke partije i bave se politikom pošto ne mogu do posla – kaže Petrović.
Prema procjenama, gornja granica broja Srba koji su ratovali u Ukrajini u isto vrijeme je 70, dok je taj broj u Siriji manji ako se ne računaju oni koji su otišli da se bore na strani opozicije i ISIL-a, od kojih su neki otišli sa svojim porodicama.
– Dobar broj ljudi koji su se borili u Ukrajini prvo su bili u Rusiji na radu, a onda im se ukazala prilika da se bore u Donjeckoj i Luganskoj republici – kaže Petrović.
S druge strane, ni Ministarstvo vanjskih poslova Srbije, kao ni konzularna predstavništva Srbije u zemljama u kojima se ratuje nemaju informacije o srpskim borcima na bilo kojoj od zaraćenih strana jer se oni nikada ne javljaju diplomatama.
Srbi na frontu: Počuča najpoznatiji slučaj
Najpoznatiji Srbin koji je učestvovao na stranim ratištima jeste bivši novinar i voditelj TV Pink Radomir Počuča, koji se prije tri godine u Ukrajini javno hvalio fotografijama u vojničkoj unifomi, sa srpskom zastavom i oružjem, a borio se na strani Rusa. Na sličan način otkriven je identitet još jednog srpskog “dobrovoljca” u Siriji B. K., koji se prošle godine također hvalio slikama sa ratišta.
Ratovi u Ukrajini i Siriji nisu prvi u kojima Srbi učestvuju, bilo kao profesionalci koji rade za novac bilo kao dobrovoljci. Učesnici ratova devedesetih odlazili su i u Afriku, gde su se borili u lokalnim konfliktima. U tim ratovima postojale su čuvene “legije bjelaca” sastavljene od stranih boraca. Srbi su preko velikih kompanija odlazili ranije u Irak i u Afganistan, gdje su navodno radili poslove osiguranja.
