Tijekom ekspedicije “Unseen Expeditions”, naučnici su po prvi put uspjeli zabilježiti živi primjerak vrste celakant u indonezijskom arhipelagu Maluku.
Ova rijetka i drevna riba, poznata kao “riba dinosaurus”, smatrala se izumrlom više od 70 miliona godina, sve dok nije ponovno otkrivena 1938. godine.
Najnovije snimke označavaju važan trenutak za nauku i zaštitu mora – dokumentovan je prvi susret s indonezijskim celakantom (Latimeria menadoensis) u njegovom prirodnom okruženju, na dubini od 145 metara.
Vrsta pred izumiranjem
Celakanti su često nazivani “živim fosilima”, jer njihovi fosili potiču iz doba od prije više od 400 miliona godina, znatno prije nego što su se pojavili dinosauri.
Nakon što su se smatrali izumrlima, iznenađenje je uslijedilo 1938. godine otkrićem živog primjerka kod obale Južne Afrike – događajem koji je promijenio tok moderne biologije.
Danas su poznate samo dvije vrste živih celakanata: jedna u zapadnom Indijskom okeanu i druga u indonezijskim vodama. Obe vrste nalaze se na crvenoj listi IUCN-a: zapadnoindijski celakant je “kritično ugrožen”, dok je indonezijski označen kao “ranjiv”.
Zahvaljujući istraživaču i roniocu Aleksisu Šapuiju, sada imamo prvi vizuelni dokaz postojanja indonezijskog celakanta u njegovom prirodnom staništu.
Ekspedicija je koristila naprednu ronilačku opremu koja omogućava urone na dubinama većim od 120 metara. Posmatranje je trajalo svega nekoliko minuta, ali je dekompresija nakon toga trajala satima.
Značaj otkrića
Ova zabilježena pojava potvrđuje postojanje pogodnih staništa za celakante u istočnom dijelu Indonezije i sugerira da bi njihova rasprostranjenost mogla biti veća nego što se ranije mislilo.
Iako je još rano govoriti o odvojenoj populaciji u Maluku arhipelagu, Šapui naglašava kako je malo vjerovatno da u tako velikom području živi samo jedan primjerak.
– Naša najnovija zapažanja, uz istraživanja mezofotskih koralnih ekosistema Maluku regije, potvrđuju prisutnost Latimerie i ukazuju na to da ti drevni organizmi imaju odgovarajuće uslove za život – napisao je Šapui u radu objavljenom u časopisu Nature.
Nova staništa u dubokim koralnim grebenima još su jedan podsjetnik na važnost zaštite osjetljivih i rijetkih vrsta koje žive izvan domašaja ljudskog oka, a koje su sve više pod prijetnjom zbog klimatskih promjena, prekomjernog ribolova i drugih ljudskih aktivnosti.
Šapui se nada da će ovo otkriće ohrabriti dalja neinvazivna istraživanja, uključujući prikupljanje genetskih uzoraka bez hvatanja ili povređivanja životinja, što bi moglo otkriti ključne informacije o genetici i rasprostranjenosti celakanata u Indoneziji.
– Vjerujemo da će dokumentovanje ovih rijetkih riba u njihovom prirodnom okruženju motivisati lokalne i nacionalne institucije da ojačaju mjere za očuvanje morske bioraznolikosti – zaključio je istraživač.
