Naučno istraživanje bosanskog brdskog konja otkrilo je potencijalne veze sa konjem dalekih predaka.
Tim istraživača i naučnika iz Holandije i Australije boravio je na ergeli Planido u Sloveniji kako bi izvršio određena istraživanja vezana za bosanskog brdskog konja. Istraživački tim trenutno istražuje osobine za koje se vjeruje da se još uvijek nalaze ili su se nalazile u rodu Equus, kao što su kod pasmina Pšewalski, Holandski Konik i Yonaguni Pony, te kod Magaraca i Zebri koji također spadaju u rod Equus (istraživačka grupa do sada).
Prije nego što su stigli u Sloveniju na ergelu ”Planido”, istraživački tim izvršio je poređenje 10 pasmina konja (kontrolna grupa) sa navedenom istraživačkom grupom. Zatim je istraživačku grupu upoređivao sa bosanskim brdskim konjima.
Već u početnoj fazi istraživanja naučnici su pokazali veliko uzbuđenje na fenotipskim prezentacijama prilikom ispitivanja uginule i preko 20 godine stare kobile bosanskog brdskog konja. Karakteristike ove kobile, kao i karakteristike drugih 9 konja ove pasmine posmatranih na ergeli „Planido“ otkrile su sličnosti sa onim otkrivenim u istraživačkoj grupi.
Kod ukupno 6 pastuha i 4 kobile bosanskog brdskog konja istraživači su ispitivali dužinu rudimentalne kosti upoređujući je sa holandskim Konikom. Kako su rezultati kod bosanskog brdskog konja bili u istom domenu kao kod istraživačke grupe, a što je značajno različito od kontrolne grupe domaćih konja, ove osobine uskoro će objaviti naučni tim i potencijalno će pokazati da bosanski brdski konj vodi porijeklo od drevnih pasmina.
Kao ugrožena pasmina sa samo nešto više od 150 konja u ergelskom-selektivnom uzgoju koji su još preostali u svijetu, najvažnije je da se bosanski brdski konj sačuva kako bi se zaštitile ove moguće drevne karakteristike. Ovaj novi i jednostavno primjenjeni fenotipski kriterijumi selekcije mogu biti od koristi i za program uzgoja tako da se ograniči bilo kakvo dalje smanjenje broja jedinki ove pasmine.
Često se kaže da cijenimo rijetkost i jedinstvenost prekasno. Neka to ne bude slučaj sa pasminom koja je u prošlosti služila čovječanstvu tako dobro i koja je stoički podnosila nevolje svake vrste.
Prema riječima Antona Dolinšeka predsjednika međunarodnog udruženja uzgajivača bosanskog brdskog konja, ovo je vrlo značajno otkriće koje potvrđuje da napori koje činimo u očuvanju ove pasmine imaju svoje opravdanje jer se radi o osobinama koje posjeduju drevne izvorne pasmine, pa se nadamo da će istraživanja biti nastavljena.
