Svaki razorni zemljotres ponovo aktuelizuje pitanje koja područja u svijetu su najugroženija kada su u pitanju podrhtavanja tla. Nameće se pitanje “gdje se BiH nalazi na mapi rizika od zemljotresa”?
Svjetska karta rizika od zemljotresa: Trebaju li građani BiH biti mirni?
Prema istraživanjima FM Globala, jedan od najvećih kompanija za osiguravanje imovine sa sjedištem u Sjedinjenim Američkim Državama, objavila je opsežnu svjetsku kartu rizika od zemljotresa.
Karta prikazuje područja označena bojama ovisno o tome u kakvom su riziku od potresa. Svaka boja predstavlja razdoblja u kojima potresi uzrokuju razornu štetu.
Prema karti, većina Bosna i Hercegovine je u zelenoj boji.
Narandžasta boja predstavlja period razornog potresa svakih 250 godina, a zelena svakih 500 godina. Crvenom su bojom, onom koja označava rizik od velikog potresa svakih 100 godina, i tu je označen južni dio Bosne, ispod Mostara pa sve do granice sa Hrvatskom.
Na području BiH ima samo u jednom dijelu ljubičaste oznake, odnosno perioda razornog potresa svakih 50 godina.
Veći rizik od zemljotresa postoji u Italiji, Albaniji, Grčkoj i Turskoj, gdje prevladavaju crvena i ljubičasta boja.
Kako navodi Forbes, svake godine oko 1.000 snažnih potresa, definisanih kao potresi jačine 5,5 ili više, potresu Zemlju.
Velika većina svih potresa događa se na granicama ploča, gdje se sudaraju Zemljine tektonske ploče ili gdje se segmenti Zemljine kore pomiču bočno u odnosu jedni na druge.
“Prognoza“ seizmičnosti teritorije Bosne i Hercegovine – može li struka zaista predvidjeti potrese?
ako je vrlo nezahvalno davati “prognozu” seizmičkih događanja za bilo koju teritoriju, ipak na osnovu instrumentalnih podataka (kataloga), primjenjujući matematičko-fizikalni model seizmičnosti, došlo se do zaključka da se u narednih 50 godina na teritoriji BiH mogu očekivati potresi maksimalnog intenziteta do VII stepeni Merkalijeve skale. Zemljotresi tog intenziteta izazivaju materijalna oštećenja na građevinskim objektima, uglavnom bez ljudskih žrtava.
Međutim, za vremenski period od 100 i više godina, prema ovim prognozama, može doći do razornih potresa u jugoistočnom i sjeverozapadnom dijelu BiH (područje Trebinja, Neuma, Banja Luke i planine Trskavice) koji mogu izazvati ogromne materijalne štete na građevinskim objektima i odnijeti mnogo ljudskih života, kažu iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda.
Takođe, na samoj teritoriji BiH gotovo svakodnevno se javljaju, u prosjeku, tri potresa intenziteta manjeg od III stepena Merkalijeve skale, koje registruju samo instrumenti. Snažniji potresi su relativno rijetki. Dubina hipocentra se kreće od 4 do 30 km. Od tog broja, svake godine bude desetak potresa koji mogu izazvati osjetljivo podrhtavanje tla ili nanijeti materijalnu štetu na građevinskim objektima. Od 1900. godine tj. od kada se na ovom području potresi instrumentalno registruju zabilježeno je 1084 potresa čija magnituda je bila preko 3,0 Rihtera ili intenzitet veći od V stepeni Merkalijeve skale, odnosno to su potresi koji su izazvali materijalne štete ili su odnijeli ljudske živote.
Radiokameleon.ba/aloonline.Ba