Ustavni sud Bosne i Hercegovine je u dva navrata proglasio neustavnim obilježavanje 9. januara kao Dana Republike Srpske. Uprkos ovim odlukama, Vlada Srbije, predvođena premijerom Milošem Vučevićem, sa predsjednicom Narodne skupštine Srbije, ponovo je posjetila Bosnu i Hercegovinu kako bi prisustvovala obilježavanju ovog neustavnog praznika.
Iako Republika Srbija i njen predsjednik, Aleksandar Vučić, javno ističu podršku suverenitetu, nezavisnosti i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine, praksa često odražava nešto drugo. Dokaz tome je i otvorena podrška Miloradu Dodiku i rukovodstvu bh. entiteta, koji se protive obilježavanju 9. januara – datuma koji za dva naroda u BiH predstavlja početak rata i agresije.
Srbija i RS uspostavile su specijalne paralelne odnose kroz Sporazum potpisan 26. septembra 2006. godine u Banjoj Luci. Ovaj sporazum, između ostalog, priznaje suverenitet i teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine, s ciljem jačanja odnosa između Srbije i RS-a, kao i njihovog uticaja na društveni, demokratski i privredni razvoj regiona.
Međutim, obilježavanje neustavnog praznika, uz veličanje datuma koji vodi ka podjelama i isključenju, sigurno ne doprinosi razvoju Bosne i Hercegovine, niti stabilnosti regiona.
Odlukom da pošalje delegaciju na obilježavanje 9. januara u Banjoj Luci, zvanični Beograd šalje jasnu poruku: ne poštujemo odluke Ustavnog suda BiH, niti institucije države Bosne i Hercegovine.
Ovo nije prvi put da delegacije Srbije obilježavaju ovaj dan. Nažalost, svaki put, prisustvo Srbije na 9. januaru izaziva podsjećanje na mračni period historije BiH.
Ovakvo ponašanje, u skladu s ciljevima tzv. svesrpskog sabora, potiče na dalju implementaciju ideja o “srpskom svetu”, što je nedavno potvrdio i potpredsjednik Vlade Srbije Aleksandar Vulin, izjavivši da je obilježavanje 9. januara “u skladu sa zaključcima Svesrpskog sabora”.
Bivša premijerka, a sada predsjednica Narodne skupštine Srbije, Ana Brnabić, također je potvrdila svoju podršku, najavljujući dolazak u Banju Luku i prisustvo svečanoj akademiji, uz poruku da ide “da se bori za nacionalne interese Srba”.
Iako predsjednik Srbije, Aleksandar Vučić, neće doći, čestitao je “rođendan Republici Srpskoj”. Ovaj datum podsjeća na krvavi početak rata i pokušaj secesije, koji su kasnije doveli do genocida u Srebrenici i ratnih zločina širom BiH.
Za mnoge u BiH, 9. januar ostaje dan kada su bili žrtve onih koji danas uživaju političku podršku vlasti u manjem bh. entitetu.
S obzirom na dejtonske odredbe koje dopuštaju “specijalne paralelne veze” između entiteta i susjednih država, postavlja se pitanje šta međunarodna zajednica čeka – visoki predstavnik Christian Schmidt, Upravni odbor za implementaciju mira i Sjedinjene Američke Države, koje su stvorile temelje Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Visoki predstavnik Christian Schmidt već je najavio da nepoštivanje odluka Ustavnog suda BiH predstavlja krivično djelo, a odgovornost za sprovođenje zakona sada pada na Tužilaštvo BiH i policijske organe, posebno u slučajevima kada su u pitanju javni zvaničnici i njihovo učešće u pripremi ili organizaciji proslave 9. januara.
