Književnica i dobitnica Evropske nagrade za književnost Lana Bastašić odlučila je da prekine saradnju sa izdavačkom kućom zbog nemogućnosti da se čuje njen glas o, kako kaže, genocidu u Gazi i cenzuri propalestinskih stavova u Njemačkoj.

U mejlu koji je poslala “Gardijanu”, autorka je napisala da se raskinuti ugovor odnosio na njen slijedeći roman koji trenutno piše.

„Odbila sam novac koji bi mi bio dovoljan za cijelu godinu“, rekla je Bastašić.

Na svom Instagram profilu, Lana Bastašić je saopštila da je njena „moralna i etička dužnost bila da raskine svoje ugovore“ s izdavačkom kućom S Fischer.

Portparol ove izdavačke kuće potvrdio je da je Bastašić u raskinula ugovor u decembru “Poštujemo njenu odluku te smo u konstruktivnim razgovorima s njenom agencijom“, navode iz izdavačke kuće. Kako dalje piše Gardijan, ovu izdavačku kuću je 1886. osnovao jevrejski izdavač Samuel von Fischer, a bila je na meti nacističkog režima.

Nisam jedina koja ovo radi

Poznata književnica je bila gošća emisije „Probudi se“ na TV Nova u kojoj je govorila o prekidu saradnje sa njemačkom izdavačkom kućom zbog „moralne i etičke dužnosti“.

– Nisam jedina koja ovo radi. U Njemačkoj trenutno traje globalni štrajk umjetnika protiv kulturnih institucija. Od didžejeva koji odbijaju da puštaju muziku u određenim klubovima, do nobelovke Ani Erno, koja je odbila da sarađuje sa nekim institucijama. Ja sam samo jedna od mojih. Meni je bilo logično da ne izdajem fakture čiji porezi finansiraju bombe koje padaju po Gazi – kaže Lana Bastašić.

Ona dodaje da je u Njemačkoj trenutno „ružna situacija“.

– Desnica sve ovo koristi za nešto što je već odavno plan, a to je masovna deportacija migranata i oduzimanje državljanstva ljudima koji ne pružaju podršku Izraelu. Ono što se dešava jesu masovni protesti, uz nasilje policijsko i državno. Njemačka uz SAD izvozi najveći broj oružja u Izrael, i daje im najveću podršku u svemu, zbog svoje ružne istorije prošlog vijeka – kazala je između ostalog Bastašić, a prenosi “Nova”. Ona je dodala da je drugi problem cenzura koja se tamo sprovodi.

Zabranjena riječ

– Nikome nije dozvoljeno da koristi riječ Palestina, jer ljudi mogu da budu optuženi za antisemitizam – istakla je književnica.

Najavi raskida ugovora Lane Bastašić prethodilo je pokretanje peticije koja poziva na bojkot njemačkih kulturnih institucija zbog onoga što neki nazivaju „mekartijevskom politikom koja guši slobodu ekspresije, odnosno izražavanje solidarnosti s Palestinom“.

Organizatori peticije u ponedeljak su rekli da su prikupili više od hiljadu potpisa, uključujući one Nobelovke Ani Erno, kao i nekoliko recentnih dobitnika britanske nagrade Tarner, uključujući Taj Šani i Džesi Darling.

Suhrkamp, njemački izdavač francuske književnice Ani Erno, za “Gardijan” je potvrdio da je autorka peticiju potpisala, ali tvrdi da to neće uticati na objave i dramsko izvođenje njenih tekstova u Njemačkoj.

Ipak verifikacija ovih potpisa je upitna jer je kako navodi “Gardijan”, njihova internet stranica među potpisnicima je navodila i Knuta Hamsuna, norveškog Nobelovca koji je umro 1952. godine.

Lana Bastašić rođena je u Zagrebu 1986. godine. Njen roman Uhvati zeca dobio je Evropsku nagradu za književnost 2020. godine i preveden je na 12 jezika.

Dobitnica je nekoliko nagrada za kratku priču, poeziju i dramu. Osnovala je 2016. Školu književnosti “Bloom” u Barseloni. Ponekad živi u Beogradu.

Lana Bastašić je književna rezidentkinja programa DAAD u Berlinu za 2023. godinu.